Ocena wartości hodowlanej
Prezentowane wyniki dotyczą oceny wartości hodowlanej szacowanej metodą BLUP – model zwierzęcia na podstawie pomiarów przyżyciowych dla knurów, loch, knurków i loszek hodowlanych ras WBP, PBZ, Puławskiej, Hampshire, Duroc, Pietrain i linii 990.
Wartość hodowlana dla knurów stadnych i loch
Wartość hodowlaną dla knurów stadnych i loch szacuje się na podstawie wyników z oceny przyżyciowej, którą objęte jest całe zarodowe pogłowie świń w kraju. W ocenie tej uwzględnia się dwie cechy: przyrost dzienny i procent mięsa w tuszy, które następnie łączy się w indeks. W ocenie prowadzonej metodą BLUP indeks potraktowano jako niezależną cechę, zatem wartość hodowlaną ocenianą tą metodą szacuje się oddzielnie dla przyrostów dziennych standaryzowanych na 180 dni, procentowej zawartości mięsa w tuszy standaryzowanej na 180. dzień życia oraz indeksu selekcyjnego wyliczanego oddzielnie dla loch i knurów stadnych w obrębie ras matecznych i ras ojcowskich. Wyniki wyrażane są w postaci odchyleń od wartości średniej. Wszystkie wymienione wyżej parametry obliczane są według metodyki stosowanej w ocenie przyżyciowej świń od 1 października 2004 roku.
Wartość hodowlana dla młodych knurów i loszek
Wartość hodowlaną dla młodych knurów i loszek hodowlanych wyraża się w postaci tzw. zbiorczej wartości hodowlanej (BLUPZWH), obejmującej użytkowość tuczną, rzeźną i rozpłodową – zgodnie z metodyką obowiązującą od 1 stycznia 2008 roku. Wyniki oceny dla tych grup świń podlegają przeskalowaniu. Przeskalowanie polega na dodaniu stałej wartości 10 do wyników wyrażanych uprzednio w postaci odchyleń standardowych od średniej wyliczonej dla populacji. Zbiorcza wartość hodowlana została obliczona wg następujących równań:
Rasa WBP i PBZ:
Pozostałe rasy:
gdzie:
- HPD
- wartość hodowlana BLUP dla przyrostów dziennych
- HPM
- wartość hodowlana BLUP dla procentowej zawartości mięsa
- HR1
- wartość hodowlana BLUP dla liczby prosiąt urodzonych
- HR21
- wartość hodowlana BLUP dla liczby prosiąt odchowanych do 21. dnia życia
Szacowanie wartości hodowlanej
Szacowanie wartości hodowlanej świń prowadzone jest co tydzień, w każdy poniedziałek lub pierwszy dzień roboczy następujący po nim, jeśli poniedziałek jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Stosowany w obliczeniach model pozwala na jednoczesne szacowanie wartości hodowlanej osobników z chlewni położonych na terenie całego kraju. Uwzględnia on efekty rejonu, płci, hodowli, miotu i osobnika.
W pełnym zapisie model obliczeń przedstawia się następująco:
gdzie:
- αs
- wektor efektów rejonu
- αp
- wektor efektów płci
- αh
- wektor efektów hodowli
- m
- wektor efektów miotów
- a
- wektor efektów osobniczych
- e
- wektor błędów
- Xs
- macierz incydencji dla rejonów
- Xp
- macierz incydencji dla płci
- Xh
- macierz incydencji dla hodowli
- Zm
- macierz incydencji dla miotów
- Za
- macierz incydencji dla osobników
Tłem do obliczeń są dane z okresu 6 miesięcy. Oznacza to, że wartość hodowlana oszacowana dla danego osobnika jest odchyleniem od średniej wartości obliczonej dla określonej cechy w krajowym pogłowiu danej rasy na podstawie wyników zwierząt ocenionych w okresie ostatnich sześciu miesięcy (tzw. średnia bazowa).